نقدی از رامین قنبری هشجین به استاد مجتبی ملک زاده در مورد شیوه شکسته نویسی و داوری در جشنواره ها
..................................................................................
..................................................................................
خط شکسته به گواه بسیاری از هنرمندان یکی از زیباترین و متنوع ترین خطوطی است که در جامعه خوشنویسی وجود دارد . خطی که آبستن اتفاقات بسیاری از بدو آغاز تا به امروز بوده . شکسته نویسان قدما نویس معتقدند شکسته همانی است که گذشتگان نوشته اند (ما نیز همان را می نویسیم )
شکسته نویسان معاصر معتقدند دلیلی برای راکد ماندن وجود ندارد . این دسته معتقدند که تعریف هنر یعنی (زیبایی و نوآوری )
و در شکسته سبک قدما این تعریف جایی ندارد و شاید به همین دلیل است اساتید دیگر هنرهای تجسمی از انجمن خوشنویسان به انجمن مثل هم نویسان یاد میکنند
درادامه این مطلب را بیشتر مورد ارزیابی قرار میدهیم .
مروری بر آثار جناب استاد ملک زاده که زیبایی و استحکام آنها بر کسی پوشیده نیست این حقیقت را آشکار می سازد که غالب این آثار برداشتی از آثار استادان متقدم از جمله سید گلستانه و در پاره ای موارد درویش عبدالمجید است که در کتاب شکسته نویسی و شکسته خوانی استاد کابلی بسیاری از آن آثار را می توان ملاحظه کرد.آثاری که به رغم زیبایی و اجرای دقیق و فنی اغلب از سطر و دوسطر تجاوز نمی کند و هیچ خلاقیتی در ایجاد فضاهای نمایشگاهی در آنها دیده نمی شود.این اجرا را در آثار هنرجویان و شاگردان جناب استاد نیز می توان یافت.اینگونه بنظر می آید که در تفکر جناب استاد ملک زاده و همفکرانشان جایی برای تغییر و تحول و نوآوری و خلاقیت وجود ندارد نه در فرم و فضا نه در دانگ قلم.البته این نکته که در هر فرم و فضا و در صورت استفاده از هر دانگ قلمی اولین نکته ای که به آن باید توجه داشت اجرای دقیق و صحیح مفردات و کلمات است اصلی غیر قابل تردید است.اما در عصر و جامعه ای که همه چیز در همه اوقات در حال تحول و دگرگونی است متوقف ماندن در شیوه نگارش خوشنویسی آنهم صرفا در یک نوع خط (شکسته) چندان با عقل سلیم سازگاری ندارد و بهمین دلیل در آثار این دوستان تغییر دانگ قلم مساوی است با تغییر کیفیت اثر خلق شده.جناب استاد در مصاحبه ای به خوشنویسان جوانی اشاره نموده اند که به زعم ایشان می توانند درویش زمان خود باشند. اگر تکرار درویش عبدالمجید فضیلت باشد چه خسرانی برده اند خوشنویسانی چون میرزا غلامرضا و گلستانه و در شرایطی متفاوت تر میرزا کوچک و محمدرضا کر و میرزا حسن اصفهانی و ... و این پروسه تولید درویش تاکی باید امتداد و استمرار یابد هیچ از خود پرسیده ایم که آیا اگر درویش در عصر ما زیست می کرد آیا باز هم اینچنین تحریر می کرد؟ اگر عوامل متعدد را برای هنر نامیدن یک پدیده بر شماریم بی شک یکی از آن عوامل نوآوری است و صدالبته بشرط توجه به همه جوانب اجرایی و چنانچه قرار باشد پرداختن به این تغییر و تحولات را مورد انتقاد قرار دهیم استادان صاحب نام معاصر در صف اول این انتقاد قرار می گیرند . اساتیدی مانند استاد امیرخانی .بختیاری . شیرازی . فلسفی و در بخش شکسته استاد حیدری .رضوانی . اسماعیلی مود و ...که همگی آنچه که از اساتید خود فرا گرفته را به بهترین شکل تغییر داده و این تغییر در آثار این عزیزان به راحتی قابل فهم است و نتیجه تلاش آنان نیز با اقبال و استقبال مواجه شده است.
متاسفانه راهی که استاد ملک زاده برای تشویق شکسته نویسان به سبک خود بکار می برد بسیار غیر اخلاقی است . یکی از این راهها داوری جشنواره هاست .
به عنوان مثال جشنواره حلیه سال گذشته که به همت استاد شیرازی برگزار گردید تنها داور شکسته استاد ملک زاده بود که تمامی برگزیدگان بخش شکسته از شاگردان استاد ملک زاده بودند و جایی برای دیگر سبکها وجود نداشت .
در جشنواره خوشنویسی قلم نیز همین سناریو تکرار شد و همانطوری که قابل پیش بینی بود اسامی مشخصی در لیست برگزیدگان اعلام گردید
6 نفر از شاگردان استاد ملک زاده از سراسر ایران در این جشنواره حضور داشتند
که همگی حائز رتبه و تقدیر شدند . ولی نگته قابل تامل اینجاست که استاد ملک زاده نتوانست به راحتی از اسمهایی مانند آقایان
لولوئی مهر وگوران بگذرد و به همین خاطر رتبه های دوم و سوم بصورت مشترک اعلام کردند تا تمامی شاگردانش در این جمع باشند
چرا که اگر جز این بود دو نفر از شاگردان استاد از قلم می افتاد و اگر اقایان لولوئی مهر و گوران حذف می شدند و براستی اعتبار استاد ملک زاده زیر سوال می رفت هنری
مرور کنیم بر جشنواره 2 سالانه خوشنویسی قزوین :
از انبوه شرکت کنندگان در بخش شکسته آقایان گوران و لولوئی مهر به ترتیب اول و دوم میشوند و برگزیده های دیگر از قدما نویسان بودند
براستی چرا ؟
(قابل ذکر است آقای لولویی مهر نیز در مقطعی شاگرد استاد ملک زاده می باشد )
داوری جشنواره رضوی امسال هم حکایتی غیراز این نداشت
(باز همان اسامی تکراری )
با اندکی مطالعه در خط برخی از دوستان به روشنی آشکار می شود هنرجویان عزیزی که در اجرای سبک استاد حیدری موفقیت چندانی نداشتند با تغییر سبک به قدما نویسی موفقیتهایی داشتند که در صورت نیاز اسامی این دوستان قابل ذکر است . امیدوارم جناب استاد در خلوت خود اندکی به مطالب ذکر شده بیاندیشد و خود نتیجه گیری کند.
در پایان با اشاره به فرمایش جناب استاد امیرخانی در ویژه نامه قلم که فرمودند هنرمندان خوشنویس به جشنواره قلم امیدو اعتماد پیدا کرده اند ذکر این نکته را ضروری میدانم که اگر قضاوت و داوری این جشنواره و جشنواره های مشابه به این منوال باشد متاسفانه این امید ها و اعتمادها دیری نخواهد پایید و صرفا به محل امید و اعتماد طیفی خاص تبدیل خواهد شد که چنین مباد.
امین قنبری هشجین (1391/7/22 )
..................................................................................
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمایید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید
