متن کامل سخنان ارزشمند و ناب وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی آقای دکتر علی جنتی در مراسم تجلیل از برگزیدگان سومین دوسالانه خوشنویسی کشور در استان قزوین
...........
. . . . علتی که باعث اختلاف در جامعه خوشنویسی شده و فضای هنر خوشنویسی را مشوش کرده پیشی گرفتن مهارت بر معرفت است . . . .
. . . .ما امروز این پایتخت دیرینه « قزوین » را به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران می شناسیم . . . .
...........
.............
........
به گزارش سایت آثار هنرمندان ایران-عزیزی هنر- مراسم تقدیر از برگزیدگان سومین دوسالانه خوشنویسی ایران در تاریخ 13 شهریور ماه 1393 با حضور دکتر علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار گردید که ایشان با اظهار خوشحالی از حضور در این مراسم گفتند : قزوین دارای زنجیره ای از عارفان، ادیبان ،شاعران ، ادبیان و هنرمندان و فیلسوفان است که ستارگان درخشان آسمان علم و ادب و هنر هستند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم با بیان شرحی از پیشینه خط نستعلیق گفت: خط نستعلیق در میان دیگر خطوط اسلامی جلوه و جمالی را داراست که هیچ یک از خطوط بشری با آن برابری نمیکند؛ نگارش نستعلیق بیانگر ذوق ایرانیان و دارای لطافت و استحکام خاصی است که از آن به عنوان عروس خطوط اسلامی یاد میشود.
علی جنتی افزود: پس از ظهور اسلام حوزه هنر و به تبع آن نگارش خط از جهش شگرفی برخوردار شد و کم کم هنر خوشنویسی چهره خود را نشان داد ؛ در اوایل قرن چهارم ابن مقله شیرازی با توجه به نبوغ ذاتی خود خطوطی را به وجود آورد که به خطوط سته یا خطوط اصول معروف شدند که شامل محقق، ریحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقیع که وجه تمایز آنها در شکل حروف، نسبت سطح و دور در هر کدام است تحول شگرفی در نگارش به وجود آورد.
جنتی ادامه داد: یک قرن پس از این اتفاق علیابنهلال برای خط نسخ قوانین جدیدتری به وجود آورد و آن را کاملتر نمود؛ بعد از او جمالالدین یاقوت مستعصمی شهیرترین خوشنویس متقدم نیز پس از وی این خط را به اوج خود رساند تا جایی که آوردهاند قرآن مجید را ۳۶۴ بار به نگارش درآورده است و در جریان این اقدام غنای خاصی به خطوط ششگانه بخشید.
جنتی افزود: مقارن با پیشرفت این خطوط خطی به نام تعلیق نیز در ادامه تغییر و تحولات خوشنویسی به وجود آمد که از خصوصیات ظاهری آن به هم پیوسته بودن حروف در هنگام نگارش است؛ این خط برای نگارش احکام، فرمانها و مراسلات به کار میرفت و تا قرن هشتم هجری استفاده از این خطوط ادامه داشت و متداول بود اما در نیمه دوم قرن هشتم میرعلی تبریزی نخستین خطاطی بود که نگارش نستعلیق را بنیان نهاد و تحول بزرگی در نگارش خط به وجود آورد؛
وی عنوان کرد : بعدها خوشنویس نام آشنا ، میرعماد حسنی قزوینی معاصر شاه عباس صفوی پا به عرصه وجود نهاد و با نبوغ خود تسبک خاصی را به این نوع نگارش بخشید به طوری که سبک منحصر به فرد وی در تحریر خط نستعلیق پس از گذشت ۴۰۰ سال همچنان مورد استفاده و الهام بخش خوشنویسان است ، بعد از او اساتید بزرگی همچون میرزا غلامرضا اصفهانی ، میرزا محمد رضا کلهر ، محمد حسین عماد الکتاب قزوینی ظهور یافتند و خوشنویسی را به حد اعلای خود رساندند ،و خوشنویسان امروز شاگردان و پیروان این اساتید بزرگ و آفرینشگران کم نظیرند .
ایشان غرض از بیان این تاریخچه را تنها بیان کوتاهی از جایگاه و جلوه خوشنویسی و تعدد خوشنویسان صاحب سبک و سیاق بعد از ظهور اسلام و تکامل خط تحت تأثیر تعالیم و معارف قرآنی و اسلامی بود و گرنه هر کدام از شما اساتید معزز بهتر از من به تاریخ شکل گیری و تکمیل این هنر واقفید
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنان خود رسالت هنر خوشنویسی را نشر معارف در بین ملل مختلف عنوان و خاطرنشان کرد: خوشنویسی هنری مهذب است هنر که که بیش از مهارت نیازمند معرفت است.
ایشان با ذکر حدیثی از امیر مومنان علی «ع» سخنان خود را تقویت کرده که فرمود ه اند : نگارش مرد نشانه عقل او و دلیل فضیلت اوست ، پیشکسوتان و قدمای خوشنویسی به داشتن علم و معرفت و فضیلت شهرت داشتند و آنرا مقدمه هنر می دانستند ،
ایشان در ادامه فرمودند : خوشنویسی هنری منحصر به فرد محسوب میشود که آفرینش آن علاوه بر مهارتهای شخصی نیازمند برخورداری از منشهای اخلاقی و معرفت است و به واقع قرابت این هنر با معرفت دینی ، آن را به هنری در خدمت کلام وحی و ندای قدسی تبدیل کرده است ، شما به خوبی می دانید که بسیاری از خوشنویسان متقدم عالم و فقیه نیز بوده اند ، میرزا غلامرضا اصفهانی بیش از آنکه خوشنویس باشد عالم و فقیهی وارسته بود و خط را به حد اعلای آن می نوشت ، مرحوم آیت الله نجومی از بزرگان و مشاهیر خوشویسی این روزگار بود که علم و فقه و معرفت را پشتوانه خوشنویسی خود قرار داده بود
جنتی تصریح کرد: هنر خوشنویسی بدون برخورداری از پشتوانه معرفتی پدیده ای کالبدی و تزیینی است ، زودگذر و فراموش شدنی است و رونق و ماندگاری نمی یابد ؛ مادامی که هنر برگرفته از تهذیب نفس باشد ماندگار خواهد بود و روح الهی دارد و زیبایی را منتقل می کند و کهنگی و مرور زمان در آن راه ندارد باید همواره مراقبت کرد که مهارت بر معرفت پیشی نگیرد و غرور بر فروتنی غالب نشود که اگر چنین شود آنگاه هنر ملی ما پا در مسیر نشیب خواهد گذاشت و دو دستگی و اختلاف در محیط مهذب خوشنویسی حاکمیت خواهد یافت و گمان آن می رود که دایره پاک آن به رذائلی چون خود بینی و تظاهر و تقابل آلوده گردد .
ایشان در ادامه تصریح کردند : به گمان من آنچه در سالهای اخیر موجب اختلاف در جامعه خوشنویسی شده و فضای هنر خوشنویسی را مشوش کرده پیشی گرفتن مهارت بر معرفت است؛بر شما اساتید اساتید و بزرگان ا ست که علاوه بر مهارت برای آموزش معرفت و تواضع نیز گام بردارید تا نسل آتی خوشنویسان با اصل و روح خوشنویسی که همانا معرفت است بیشتر آشنا شوند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تقدیر از حسن انتخاب مسئولان اجرایی سومین دوسالانه خوشنویسی در گرامیداشت مقام احمد ابن سهروردی عنوان کرد: احمد ابن سهروردی خوشنویس برجسته دوره ایلخانی در تاریخ سترگ هنر خوشویسی ایران و جهان اسلام دارای جایگاه والایی است و به یاقوت ثانی شهره است چرا که گفته اند او یکی از هنر آموختگان مکتب جمال الدین یاقوت مستعصمی ، استاد اساتید خوشنویسی است
سهروردی آن طور که مشهور است و در شرح وی آوردهاند در علوم اسلامی متداول عصر خود دستی داشته و موسیقی را نیز از صفی الدین اموی موسیقی دان نامی فرا گرفته است و وی فردی ادیب و فقیه نیز بود و قرآن کریم را از حفظ داشت؛ همچنین این خطاط وارسته را به جوانمردی ، بخشندگی و گشادهرویی نیز ستوده اند و همه اینها نشانگر معرفتی است که در وجود این هنرمند نمایان بوده و نامش را تا زمان ما ماندگار کرده است ، برخی از منابع گفته اند که احمد سهرودری تنها شاگرد یاقوت است که اجازه داشته پایین هر اثر ، اسم استاد را نیز نام خود رقم بزند به گواهی تاریخ او هم سان استاد خود بسیار شیوا می نوشته و کاری کرده است که تشخیص آثار به جا مانده از آثار او با آثار یاقوت برای کارشناسان نیز مشکل می نماید ، 700 سال از زمان زندگانی این هنرمند شهیر می گذرد و برای شناسایی آثار او باید غبار هفت قرن را زدود ، بسیاری از دست نوشته های او طی قرون گذشته و در گذر زمان از بین رفته است وما امروز می توانیم به برخی از آثار شناخته شده او اشاره کنیم ، آثاری چون کتابت قرآن مجید ، نهج البلاغه ، کتب ادعیه و چند کتاب دیگر و برخی از قطعات و مرقعات ، در این میان نهج البلاغه ای که او به شیوه ثلث و نسخ و در غایت هنرمندی نوشته است شهرت به سزا دارد
ایشان فرمودند : عرصه هنر خوشنویسی در طول تاریخ هنر اسلامی ، جولانگاه بسیاری از هنرمندان خوشنویس در کتابت قرآن کریم بوده است و آثار جاودانه ای با اقلام کوفی ، نسخ ، ثلث ،ریحان ، محقق ، پدید آمده است در بین این اقلام خط زیبا و استوار محقق در کتابت معدودی از نسخ قرآنهایی که عمدتا به قرون هشتم و نهم قمری تعلق دارد به کار رفته است در موزه ملی ایران قسمتهایی از قرآنک ریم به قلم محقق ، اثر هنرمند برجسته احمد سهروردی نگه داری می شود . برخی از هنرمندان معاصر که در احیای خط محقق نقش داشته اند به آثار نسخ احمد سهروردی تأسی جسته اند
ایشان بیان داشتند : امیدوارم واکاوی زندگی و آثار خوشنویسان متقدم بستر باز اندیشی در روح این هنر پاک را بیش از پیش فراهم کند تا معرفت را مقدم بر مهارت قرار دهند و با همدلی برای سرافرزای ایران قدم بر دارند
جنتی در ادامه با خطیر توصیف کردن نقش انجمن خوشنویسان در کشور بیان کرد: انجمن خوشنویسان به عنوان یکی از متولیان این هنر فاخر باید نقش هدایتگری و نظام مند خود را به درستی ایفا کند و آنرا فراموش نکند و با احیای این مهم در بین خوشنویسان جلوههای فراموش شده این هنر را متجلی سازد و نباید صرفا به بخش آموزش بپردازد
علاقه مردم این دیار به خوشنویسی و برگزاری رویدادهای مرتبط با آن ، شهر قزوین را به قطب بزرگ و پایتخت خوشنویسی تبدیل کرده است تا آنجا که ما امروز این پایتخت دیرینه را به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران می شناسیم و این همه از تلاش خالصانه ، معرفت و هنر استادان متقدم و متاخر این دیار و وارثان هنر آن بزرگان در گسترش و تکامل خط نشأت می گیرد .
شرکت در این محفل هنری از دو باب برای من مایه مسرت است :
نخست آنکه: به دیاری آمده ام که پیشینه ای پر بار در هنر ببه ویژه در هنر خوشنویسی دارد و هنرمندان بزرگ و صاحب سبکی چون میر عماد حسنی، عماد الکتاب قزوینی ، عبد المجید طالقانی ، ملک محمد قزوینی ،گوهر شاد حسنی ، میر ابراهیم قزوینی ، میر محمد امین حسنی سیفی قزوینی ، یحیی قزوینی ، و در دهه های اخیر استاد فقید ابوالحسن محصص مستشاری را در دامنش پرورانده است
و دوم : هم نشینی و همجواری با شما اساتید خوشنویسی است ، هنرمندانی با معرفت و بی ادعا که هنر ملی و آیینی ما را همچنان زنده و پویا زنده نگاه داشته اید
در اینجا می خواهم از استاد بزرگ مرحوم محصص یاد کنم که افتخار این شهر و خوشنویسان این دیار بود و به خوشنویسی عشق می ورزید او از تبار خوشنویسانی بود که معرفت خوشنویسی را به هنرجویان آموزش می داد و خوشنویسی این دیار دگر بار به دست او زنده شد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ترکیب خوشنویسی با سایر هنرها اظهار داشت: خوشنویسی بارزترین نماد هنر ایران در دنیا به شمار می رود به ویژه اینکه با هنرهای مدرن دیگری مانند گرافیک، تایپوگرافی و نقاشی خط درهم آمیخته و عرصه ای جدید برای هنرمندان خلاق این مرز و بوم گشوده است،تا آنجا که امروز آثار گرانقدر خوشنویسان ایرانی نگین درخشان حراجها و مراکز خرید و فروش آثار هنری شده و مورد توجه هنر دوستان در اقصی نقاط جهان قرار گرفته است و هر روز بیش از پیش خواهان و خریدار پیدا می کند ، هر چند چنین توفیقهایی مایه مسرت است ، اما آفتی نیز دارد و بیم آن می رود که تجاری شدن این هنر به فراموشی ذات و معرفت نهفته ی در آن منجر شود و کالبدی صوری و زیبا بیشتر از آن نماند ، این نکته ظریفی است که باید مد نظر همه اساتید گرانقدر و با تجربه ، انجمن خوشنویسان و گالریهای عرضه آثار هنری قرار گیرد .
دکتر علی جنتی به مهجوریت آرامگاه خوشنویسان بنام اشاره کرد و اذعان داشت: آرامگاه بسیاری از خوشنویسان متروک و مهجور مانده در حالی که آرامگاه شاعران بیشتر مورد توجه بوده است و روا نیست مدفن هنرمندانی که قلم و رقم آنان برای کتابت قرآن و ادعیه و ادبیات اشتهار داشته وزندگی و زیبایی آفرینی شان زبانزد خاص و عام بوده این چنین متروک و مهجور بماند.
به طور مثال مدفن میرزا غلامرضا اصفهانی که به حق از مشاهیر خوشنویسی ایران به شمار می رود در نزدیکی چشمه علی در شهرری مهجور و غریب مانده است و دیگر مشاهیر دیگر هم همینطور . . .
وی افزود: بر این اساس انتظار می رود که با همکاری انجمن خوشنویسان، شهرداری ها، سازمان میراث فرهنگی و مشارکت های مردمی نسبت به شناسایی ، احیا و مرمت مقبره خوشنویسان و نصب نماد وشناسنامه برای هر یک از آنها اقدام شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود از مسئولین استان قزوین ، هنرمندان و دست اندرکاران برگزاری سومین دوسالانه خوشنویسی ایران تشکر و قدردانی کردند .
.............
روی تصاویر زیر کلیک نمایید
..............
........
.............
.............
دکتر علی جنتی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی
.............
جهت مشاهده گزارش و تصاویر مراسم اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان دوسالانه خوشنویسی کشور در استان قزوین با حضور مقام عالی وزارت آقای دکتر علی جنتی و جمعی از اساتید و هنرمندان عرصه خوشنویسی از سراسر کشور و مسئولان کشوری و استانی روی تصویر زیر کلیک نمایید
............
............
لطفا با نظرات ارزشمند خود ما را یاری فرمایید
شما نیز می توانید جهت مشاهده مطالبی که مخصوص اعضای ویژه این سایت است به عضویت رسمی این سایت در آمده و از این پست و دیگر پستها و تصاویر محدود شده دیدن فرمایید